सुन्दरहरैंचा । विगतका वर्षमा जस्तो बडा दशैँको रौनक यसबर्ष देखिएन । कोरोना भाइरसको बढ्दो सङ्क्रमणका कारण नेपालीले राष्ट्रिय पर्वका रुपमा मनाउने दशैँमा चहलपहल बढ्न नसकेको हो । कोरोनाबाट बच्न नजिकको आफन्तकहाँ मात्र पुगेर मान्यजनबाट आशीर्वाद लिएका छन ।
सुनसरीको इटहरी ९ का सुमनकुमार बस्नेतले यो बर्षको दशै घरपरिवारमा मात्र सिमीत गरेको बताए । ‘यो बर्ष कोरोना भाइरसका कारण माइत, मावल, ससुराल जाने जस्ता कार्य बन्द गरीएको छ । महामारीसंग बच्नु नै पहिलो कार्य हो ।’ उनले भने, आफूलेचै समाजमा कसैले पनि यो एता उता गयो भन्ने खालको कुरा ननिस्कने गरे र दशंै मनाएको बताए ।
हुन त किन्नेले नयाँ लुगा पनि किने । घर घर घरमा मिठा परिकार पाके । तर पनि नेपालीहरुलाई जसरी पहिलेका बर्षमा जस्तो पर्वको हर्षोल्लास भएन । मोरंगको सुन्दरहरैंचा निवासी मुरारी नेपाललाई पनि यो वर्ष हर्सोल्लास पटक्कै लागेन । ‘पहीले केटाकेटि यस्तो रमाउँथे, बाहीर हिड्थे, अहिले खै यस्तो कतै देखिएन । केटाकेटिहरु नरमाउँदा पनि हामीलाई त्यसै खल्लो हुँदो रहेछ ।’ उनले भने, बाहीरका खानेकुरा सकभर नखाएको र सभ्य भएर नै दशैं मनाएको उनी तर्क गर्छन् ।
पिङ नै भेटिएन
टीकाको दिन टिका लगाएपछि एक पटक जमिन छोड्नुपर्ने सास्त्रमा उल्लेख छ । तर यो बर्ष पिङ खेल्न प्रायः कसैले पाएनन् । सार्वजनिक स्थलमा पिङ हाल्दा भीड बढी हुने र कोरोनाको महामारी फैलने डरले सांंस्कृतिक खेलको आनन्द लिनबाट नेपालीहरु वञ्चित भए । गएको वर्षको दशैँमा सार्वजनिक स्थलमा लिङ्गे, जाँते र रोटे पिङ हालेर खेल्ने मानिसको भीड भेटिन्थ्यो ।
तर यस वर्ष भने पिङ भेट्न नसकिएको धेरैले बताएका छन । पिङमा रम्ने मानिस यस वर्ष भने सामाजिक सञ्जालमा व्यस्त छन् । धेरैको चाहना नयाँ नयाँ टिक टक बनाएर पोष्ट गर्नतिर गएको छ । आपसमा भेटघाट गर्न पनि मानिस डराएका छन् ।
सामाजिक संजालमा चल्यो हल्ला
केही मानिसले कात्तिक महिनामा परेको दशैँमा टीका लगाउनुहुन्न भनी सामाजिक सञ्जालमा हल्ला चलाए । तर त्यो हल्लामा कुनै शास्त्रीय सत्यता नरहेको नेपाल पञ्चाङग निर्णायक समितिको भनाइ छ । पछिल्लो समय मौलिक संस्कृतिमाथि आक्रमण गर्न चलाइने यस्ता हल्लाका पछि नलागी सांस्कृतिक पर्वको शास्त्रीय मान्यता बुझेर त्यस अनुसार अघि बढ्न धर्मशास्त्रविद्हरुले आग्रह गरेका छन ।